Economia y negocios
O Momento Coruñento de Xurxo Souto

Cancioneiro, borbónico, do ferrocarril

A Coruña

 Veu un señor

pola vía

de cabeza branca

e barba tamén.

É o duque de Sexto

que ven a ver esto

no primeiro tren:

o mayooordomo

d'o Rei.

Tal cantarea se escoitaba polas rúas da Coruña, en 1883, tras da chegada á cidade, o 1 de Setembro, dos dous primeiros comboios do ferrocarril. Abordo do segundo, o propio rei Alfonso XII, disposto a inaugurar a Estación do Norte:

O primeiro de Setiembre

veu Alfonso XII

no segundo tren

a visitar aos gallegos

porque os madrileños

non o queren ben.

Coruñesas e coruñeses estaban emocionados. Tiveran que agardar un pouco. Exactamente, vinte e cinco anos. En 1858, o nenoAlfonso, xa estivera aquí, no colo da súa nai, a raíña Isabel II, para colocar a primeira pedra desta Estación do Norte, situada na Cubela. Ou sexa na outra banda do río de Monelos. Ou sexa, dentro antigo Concello de Oza. E xa saben tamén como, segundo don GenaroMarinhas de Valle, o alcalde deste municipio, vestido con cirolas, puxo fóra a base de fungueirazos o alcalde do concello doutro lado do río. Ese que quería ocupar o seu posto ao lado da raíña no protocolo.

Coñecemos estas cántigas, polo Cancioneiro de Ballesteros, obra moi significada, impulsada entre outros polo propio pai de Antonio Machado. E apliqueille a melodía que parecía reclamar o metro deses versos. Grazas a unha amiga, a escritora CurraFigueroa, souben que o paso deses dous trens inaugurais tamén deixara pegada sonora en Lugo. Para miña sorpresa, Curra cantoume a peza coa mesma melodía que eu imaxinara:

Quen era aquela señora de capota blanca que viña no tren?

Érache a muller de Alfonso raíña de España nora de Isabel.

Quizá porque sempre chegou tarde, a cidade é xenerosa no cancioneiro do ferrocarril.

Grazas a unha nota de Antonio, sabio coruñés - síntoo non apuntei o teu apelido- souben destoutra peza. Seguimos coas pompas borbónicas:

Durante a visita do rei Afonso XIII, o 24/09/27 para inaugurar as obras do ferrocarril A Coruña-Zamora. O alcaldeD. Manuel CasásFdezdeulle o brazo á raíña e desprazou coa súa actitude ao gobernador civil -imposto por Primo de Rivera- que pretendía rachar co protocolo e “figurar”.

Así naceu arepichoca:

Ai Manuel, Manuel,

Ti fixeches ben.

O que queira ganchete,

que se enganche do tren!”

Talento melódico temos dabondo. Agora faltan argumentos. Oxalá, algún día –intermodal, de proximidade e longo percorrido- A Coruña poda estrear á fin –música de vangarda- a súa grande ópera do FERROCARRIL.

 
  • Cadena SER

  •  
Programación
Cadena SER

Hoy por Hoy

Àngels Barceló

Comparte

Compartir desde el minuto: 00:00