Freixanes: "Luísa Villalta é un exemplo para a sociedade de loita contra as inxustizas"

A Coruña

O presidente da Real Academia Galega, Víctor Fernández Freixanes, situou a Luísa Villalta como a representante dunha xeración que entendeu que significan o idioma galego e a cultura para Galicia e como exemplo para a sociedade de "activismo" e loita "contra as inxustizas".

Fernández Freixanes repasa a importancia do Día dás Letras Galegas, que a súa institución celebra cada 17 de maio desde 1963 como homenaxe a unha persoa clave da cultura galega.

Ata o de agora, as mulleres non tiveron demasiada presenza, aínda que este ano Luísa Villalta (1957-2004) súmase a unha lista da que só forman parte Rosalía de Castro, Francisca Herrera Garrido, María Mariño, María Victoria Moreno e Xela Arias.

"Para nós representa un pouco esa muller nova que representa unha xeración, na que están outros autores como Lois Pereiro ou Xela Arias, que se deron conta da posición do seu idioma e da súa lingua e fixérono dunha maneira moi plural, non só con creación literaria", relata nunha entrevista con EFE.

Na súa opinión, Luísa Villalta é un dos máximos expoñentes da xeración que constatou que significan "o idioma e a cultura para o país".

Únete al canal de WhatsApp de la SER

Por iso a Real Academia Galega fixouse nela para renderlle homenaxe durante todo o ano e en especial este venres, pois foi "unha persoa cunha obra importante", que tocou "desde a poesía ao teatro, á narrativa e ao ensaio".

Este último xénero é o que ten "unha das súas achegas máis importantes" e "máis interesantes", segundo Fernández Freixanes, porque tamén reflicte o seu "activismo", que é outro dos seus grandes piares.

"Soubo implicarse na tensión social, no país, na construción dunha sociedade contra as inxustizas e a favor do medio ambiente, como fixo co Nunca Máis ou contra a guerra de Iraq. É un exemplo que queremos tamén transmitir ao conxunto da sociedade", continúa.

Iso é o que tivo en conta a Academia para a súa elección, tanto a súa obra como "a proxección social que esa figura representa" e "a exemplaridade social desa figura".

Iso xa ocorreu con Francisco Fernández del Riego, por "a súa loita contra a ditadura e ese exemplo do galeguismo no exilio interior" ou con Florencio Delgado Gurriarán, que exemplifica o exilio en México.

"Cada figura ten algo detrás", resume e subliña o papel de Villalta para "exemplificar o compromiso desa xeración que toma conciencia de Galicia".

Ao longo da súa carreira, a autora, con moita obra para a súa temperá morte aos 46 anos, mostrou "unha sensibilidade especial" tamén por "a súa relación coa música" e as súas numerosas calidades.

Este talento musical é o que rescata Fernández Freixanes para unha antiga idea da Academia, que é facer un Día dás Letras Galegas dedicado a unha persoa allea á literatura, como ocorreu ata o de agora.

"É a festa da lingua galega e o certo é que a creación está tamén noutros moitos soportes. Isto é unha opinión moi persoal, pero a lingua tamén está presente e a creación hoxe non é só o texto e o libro, senón que tamén está no cinema ou na música", explica.

Un dos obxectivos deste día é precisamente fomentar o uso do galego no día a día, no que a Academia atopa "problemas de socialización do idioma".

"As novas xeracións poden pasar pola escola, pero a socialización é importante para normalizar o seu uso", recalca.

E por esa razón volve reclamar "un pacto ao redor da lingua que integre axentes sociais e políticos" para protexer o patrimonio histórico de Galicia, que pasa polo seu idioma.