Manuel Rivas: “A literatura e o xornalismo son refuxios nun mundo feito cachizas”

A Coruña

Manuel Rivas, unha das figuras máis destacadas da literatura galega contemporánea, foi o convidado especial de "La Galería de Hoy por Hoy A Coruña". Nunha entrevista que mesturou reflexións profundas coa súa característica humildade, o autor abordou temas como o momento de esplendor da literatura galega, o retroceso da lingua, a importancia do xornalismo e o impacto que eventos como o Prestige teñen na nosa sociedade e na súa obra.

Galicia, un faro de creación literaria

O escritor iniciou a conversa salientando o papel de Galicia como viveiro de talento creativo. Citou autores galegos premiados recentemente como Alfredo González Ruibal, Bea Lema, Chus Pato e Yolanda Castaño, destacando especialmente a revolución literaria liderada por mulleres. "Non é só un bo momento, é unha revolución auténtica, e Galicia merece ser recoñecida como potencia creativa a nivel internacional", asegurou.

Con todo, Rivas advertiu sobre un paradoxo inquietante: o esplendor cultural contrasta co preocupante declive da lingua galega. Referiuse a datos recentes do Instituto Galego de Estatística que apuntan ao retroceso do uso do galego, especialmente na transmisión interxeracional. "Non é unha catástrofe natural; é o resultado dunha mala xestión. É triste que aqueles que están ao mando da autonomía non cumpran coa súa responsabilidade de protexer a nosa lingua, que é esencial para a nosa identidade."

Literatura e conciencia ambiental

Rivas, coñecido pola súa militancia ambiental e social, lembrou como eventos históricos como o desastre do Prestige marcaron a súa traxectoria e inspiraron movementos como Nunca Máis. "Cando vivimos unha catástrofe así, temos dúas opcións: quedar na casa e avergoñarnos ou saír á rúa e loitar. Galicia optou pola solidariedade e a conciencia, algo que nos define como pobo", explicou.

O autor tamén subliñou a importancia de reforzar o sentimento de comunidade nun mundo cada vez máis individualista e fracturado. Para el, a literatura é unha ferramenta clave neste proceso: "É un camiño de vagabundos, onde cada quen dá luz aos demais. É un acto de transmisión que une xeracións e preserva valores fundamentais."

Únete al canal de WhatsApp de la SER

O xornalismo, un ben común

Rivas falou da crise que afecta á profesión. Criticou duramente a desinformación e o que denominou "brutalismo semántico", un fenómeno onde as palabras se usan para esmagar e intimidar, en lugar de razonar e debater. "O xornalismo debe ser un refuxio climático onde as palabras teñan un fogar e a verdade sexa protexida. Sen isto, avanzamos cara á desaparición da civilización."

Tamén eloxiou proxectos xornalísticos comprometidos como a revista Luzes, que consideran o xornalismo unha ferramenta esencial para o benestar común.

O significado do Premio Nacional das Letras

Sobre o recente recoñecemento co Premio Nacional das Letras Españolas, Rivas confesou sentirse abrumado. "Para min, o premio é dos libros, porque son eles os que viven e conectan co lector. Ademais, vexo este recoñecemento como un tributo á transmisión cultural e emocional que une xeracións."

A Coruña, almeiro de vida

Cando se lle pediu escoller un lugar especial da cidade, Rivas optou polo Castro de Elviña, que describiu como un "almeiro" de aprendizaxe e inspiración. "É un lugar onde me criei, aprendín e recibín tanto. Tanto o castro histórico como o barrio son espazos cheos de vida, comunidade e herdanza."

Entre os locais da cidade, mencionou o Café Macondo como un dos seus favoritos para escribir, destacando tamén outros como o Café da Dársena ou o Delito.

Reflexións sobre a arte e a cultura

Na súa parte máis persoal, a entrevista revelou as paixóns culturais de Manolo Rivas. Escolleu Mamma Roma como película de referencia, unha obra do neorrealismo italiano que admira profundamente. En canto a literatura, destacou Tirano Banderas de Valle-Inclán, e pechou a conversa cunha canción que o acompañou durante a escrita de Trasloceo: Thank You for Hearing Me de Sinéad O’Connor.

Unha voz para o futuro

Manolo Rivas rematou a entrevista cun chamamento á acción e á reflexión. "Nun tempo onde todo parece estar feito cachizas, é máis importante ca nunca reconstruír espazos de comunidade e valores compartidos. A literatura, o xornalismo e o pensamento crítico son ferramentas poderosísimas para ese fin."

Unha vez máis, o autor deixou claro por que é unha das voces máis importantes da cultura galega e un orgullo para A Coruña.