Cando a pandeireta toca terra e o saxo toca aire: a nova viaxe de Felisa Segade

A Coruña

A música tradicional galega vive un momento de renovación constante, e unha das súas grandes figuras, Felisa Segade, dá un paso máis nese camiño coa presentación do seu novo proxecto artístico. O concerto, que se celebra no Teatro Colón da Coruña, marca unha nova etapa para a histórica integrante de Leilía, agrupación referencia no mundo das pandeireteiras.

Este traballo xorde da inquietude creativa e do encontro de dous mundos: o da música de raíz galega e o da exploración instrumental contemporánea. Unha mestura que naceu, curiosamente, da visión dun amigo común: o técnico de son Rubén Montes, profundo coñecedor do traballo tanto de Felisa como do saxofonista e gaiteiro Pedro Lamas.

A chispa inicial: cando tradición e jazz se atopan

Segundo explica a propia Segade, a idea tomou forma cando Montes imaxinou o potencial de mesturar a súa voz e o seu legado na música de pandeireta coa visión musical de Pedro Lama. O saxofonista, que lidera un grupo formado por músicos procedentes do jazz, viu no proxecto unha oportunidade única: "Traballar con Felisa era un privilexio. Para quen ama a música tradicional galega, Felisa Segade é unha referente. Descubrín, ademais da artista inmensa, unha persoa extraordinaria, e iso fixo que todo encaixase dunha maneira moi natural."

O obxectivo de Lama non era que o jazz “se impuxese” sobre a música tradicional, senón crear un diálogo respectuoso e libre. Así naceu un termo que apareceu durante o proceso creativo: os “safueiros”, saxofonistas que se achegan á música galega desde unha óptica nova pero fondamente conectada coa tradición.

Unha proposta arriscada: dous mundos que se dan a man

Felisa recoñece que, ao comezo, os primeiros arranxos parecéronlle “tolerías”, moi afastados do que estaba afeita a escoitar. Porén, esa sensación inicial transformouse axiña en fascinación: "A música da pandeireta está sempre na terra, mentres os saxos voan enriba dela. Un é aire e o outro é terra. É unha combinación marabillosa."

O proceso de traballo esixiu que ambos universos, o tradicional e o jazzístico, aprendesen a falar unha mesma linguaxe. Para os músicos de jazz foi un reto comprender que a música tradicional galega non é ríxida nin pechada, senón que vive da improvisación, da decisión instantánea e da liberdade expresiva.

Un concerto para todo tipo de público

A presentación oficial do proxecto tivo lugar no Festival Maré de Santiago, onde xa se puido comprobar a súa potencia escénica. Agora, no Teatro Colón da Coruña, o espectáculo chega con maior madurez artística.

Este non é un concerto destinado só a amantes da música tradicional, senón a calquera persoa interesada en descubrir novos sons e emocións: "É unha proposta orixinal, cargada de forza e de tradición, pero tamén aberta, sorprendente e chea de matices. Ninguén sairá indiferente."

E así foi. Entre o público houbo quen, ao principio, non sabía que esperar. Outros foron sorprendidos pola combinación de linguaxes. E moitos destacaron algo esencial: a música segue sendo bailable, viva, auténtica, aínda que os saxos se eleven por riba dela.

Un patrimonio recollido durante décadas

Felisa Segade leva desde 1985 realizando un traballo incansable de recollida da música tradicional galega. As pezas que interpreta neste proxecto proveñen desa laboriosa tarefa que hoxe é un dos alicerces da cultura galega.

Fala con fonda emoción da importancia de preservar a memoria musical antes de que desapareza: "Cada persoa que morre é un libro que se pecha. A riqueza que tiñan as xeracións maiores xa non existe igual nas seguintes. Chegamos a tempo por pouco. É un traballo feito por amor á nosa cultura."

Pedro Lamas subliña o seu valor: "Sen persoas como Felisa, que dedicaron a súa vida a recoller este patrimonio, non existiría a realidade musical galega tal e como a coñecemos hoxe."

Un proxecto que honra o pasado e abre camiños ao futuro

O concerto no Teatro Colón é unha oportunidade única para mergullarse nunha proposta que combina respecto pola tradición, innovación artística e unha enorme sensibilidade musical. Felisa Segade e Pedro Lamas presentan un espectáculo que parte das raíces da música galega para proxectala cara novos horizontes.

Un proxecto honesto, emocionante e imprescindible para quen queira comprender a evolución contemporánea da música de raíz en Galicia.